Niezdolność psychiczna w stwierdzeniu nieważności małżeństwa

PYTANIE:

Adwokat kościelny mojego męża doradził mu, aby podstawą naszego rozwodu kościelnego była moja niezdolność z przyczyn natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Czy mam się czego obawiać?

 

Pojęcie niezdolności psychicznej

Niezdolność psychiczna do zawarcia małżeństwa określona w kan. 1095 n.3 dotyczy przedmiotu zgody małżeńskiej, którym jest węzeł małżeński, a w istocie istotne obowiązki małżeńskie.

 

W strukturze tej niezdolności występują trzy następujące elementy:

  1. niezdolność (niemożliwość) podmiotu do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich;
  2. źródło niezdolności w postaci przyczyn natury psychicznej;
  3. istotne obowiązki małżeńskie.

 

Niezdolność (niemożliwość) podmiotu do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich

Niezdolność powinna charakteryzować pewnymi właściwościami przyjmowanymi tak przez doktrynę jak i przez judykaturę. Niekwestionowanym przymiotem jest jej ciężkość, czyli nieproporcjonalność do istotnych obowiązków małżeńskich. Co się tyczy postulowanej często uprzedniości niezdolności, to doktryna jest podzielona i przeważa pogląd, że przymiotu tego nie można wymagać. Wystarczy bowiem, by niezdolność ta wystąpiła rzeczywiście w momencie zawierania umowy małżeńskiej. To samo należy powiedzieć w odniesieniu do trwałości. W kwestii absolutności czy względności niezdolności również pojawiają się głosy odmienne i nie ma jednoznacznego stanowiska w tej kwestii.

 

Źródło niezdolności psychicznej

Przyczyna – natury psychicznej – powodująca ową niezdolność musi stanowić jakiś stan patologiczny, możliwy do zdiagnozowania. Niezdolność, o której mowa powinna się odnosić do struktury psychicznej podmiotu, niezależnie od jej przyczyny sprawczej, która może być fizyczna (np. w przypadku zaburzeń psychicznych na bazie organicznej).

Przymiotnik psychiczny w odniesieniu do natury przyczyn niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich może być interpretowany jedynie w sensie poważnej patologii psychicznej. W szczególności w kontekście alkoholizmu, narkomani, nimfomanii, czy satyryzmu.

 

Zatem każda choroba psychiczna jest niezdolnością z do zawarcia ważnego małżeństwa.

 

Istotne obowiązki małżeńskie, a niezdolność psychiczna

Istotne obowiązki małżeńskie mieszczą się w obrębie dobra małżonków, dobra potomstwa, dobra wierności i dobra sakramentu.

 

Dobro małżonków konkretyzuje się we wzajemnych relacjach międzyosobowych. Obejmuje m.in. wzajemne oddanie się małżonków zarówno w sferze cielesnej jak i duchowej, co powinno prowadzić do ich doskonalenia się, ofiarne udzielanie się sobie przez strony, wspólna wymiana myśli oraz wzajemna pomoc w wypełnianiu własnych zadań.

 

Istotnymi obowiązkami małżeńskimi w zakresie dobra potomstwa są: spełnianie – w sposób ludzki – aktów małżeńskich skierowanych do zrodzenia potomstwa, ochrona życia poczętego, zachowanie przy życiu dziecka po urodzeniu, wychowanie potomstwa.

 

W odniesieniu do dobra wierności istotnym obowiązkiem małżeńskim jest zachowanie wierności wobec współmałżonka.

 

Gdy spojrzymy na dobro sakramentu istotnym obowiązkiem małżeńskim jest dochowanie współmałżonkowi dozgonności, inaczej dozgonne trwanie w związku małżeńskim.

 

W tym temacie warto również przeczytać dwa artykuły:

CZY KAŻDA CHOROBA PSYCHICZNA TO NIEZDOLNOŚĆ PSYCHICZNA ?

Zdrada a stwierdzenie nieważności małżeństwa.

 

Polecam także artykuł dotyczący nałożenia w wyroku klauzuli zakazującej zawarcia małżeństwa:

KLAUZULA ZAKAZUJĄCA ZAWARCIA MAŁŻEŃSTWA

Zostaw ocenę