Wielką innowacją,
jaką wniosło nowe prawo, jest ustanowienie dodatkowego, nowego trybu procesowego, tzw. procesu skróconego
(łac. „processus brevior”) dla orzekania w sprawach, w których nieważność małżeństwa jest oczywista. Zmiany mają na celu jeszcze większe przyspieszenie postępowania.
W tego rodzaju oczywistych sprawach ma orzekać sam biskup diecezji. Aby proces mógł toczyć się w tym trybie, muszą zaistnieć łącznie dwie przesłanki: sprawę o nieważność małżeństwa muszą wnieść wspólnie dwie strony lub jedna, ale za zgodą drugiej, sprawa musi być oczywista i wyraźnie potwierdzona już na etapie składania skargi powodowej.
W swoich założeniach proces skrócony będzie trwał ok. 45 dni będzie miał zastosowanie przede wszystkim w następujących wypadkach: brak wiary mogący prowadzić do symulacji konsensu lub błędu w odniesieniu do instytucji małżeństwa, bardzo krótki czas pożycia małżeńskiego, aborcja dokonana dla uniknięcia zrodzenia potomstwa, pozostawanie w relacji pozamałżeńskiej w czasie zawierania małżeństwa lub wkrótce po ślubie, zatajenie poważnych okoliczności i faktów sprzed zawarcia małżeństwa (bezpłodności, choroby zakaźnej, posiadania potomstwa, dopuszczenia się przestępstwa), powód zawarcia małżeństwa całkowicie obcy małżeńskiej wspólnocie, przemoc fizyczna w celu wymuszenia zgody na małżeństwo, nieoczekiwana ciąża kobiety, dysfunkcja psychiczna potwierdzona dokumentacją lekarską.
Jednak decyzja o zastosowaniu procesu skróconego będzie zawsze pozostawała w gestii kościelnej władzy sądowniczej.